برنامه توسعه سازمان ملل میگوید افغانستان با یک بحران بزرگ انرژی مواجه است. این سازمان گفته که تنها ۴۰ درصد خانوادهها به برق دسترسی دارند و افغانستان بیش از ۷۵ درصد برق مورد نیاز خود را از کشورهای همسایه به ویژه از آسیای میانه وارد میکند.
در گزارش تازه برنامه توسعه سازمان ملل که روز جمعه (۷ دلو) منتشر شد به بحران انرژی، بهویژه کمبود برق و پیامدهای آن بر بخشهای مختلف افغانستان پرداخته شده است.
به گفته این سازمان، برق افغانستان با چالشهای عمدهای مانند دسترسی محدود به انرژی بهویژه در مناطق روستایی رو به رو است. این چالشها تأثیرات منفی بر ارائه خدمات ضروری مانند امکانات بهداشتی، آموزشی، کمکهای بشردوستانه، توسعه و بهبود اقتصادی دارد.
سازمان ملل همچنین عدم تعادل میان تقاضا و عرضه انرژی را یکی دیگر از چالشهای کلیدی در افغانستان خوانده است.
به دلیل محدودیت دسترسی به انرژی برق، افغانستان بیشتر از سوختهای فسیلی و جنراتوها استفاده میکند و برای تأمین نیازهای انرژی خود، به شدت به برق کشورهای همسایه مانند آسیای میانه و ایران وابسته است.
سازمان ملل گفته افغانستان با واردات ۷۵ درصد برق، تنها ۴۰ درصد از تقاضاها را پوشش میدهد که تاثیرات منفی بر تسهیلات پزشکی و مکاتب گذاشته است.
به گزارش این سازمان، برق شفاخانههای ولایتی نیز روزانه ۵ تا ۶ ساعت خاموش است و برخی روزها بهویژه در فصول زمستان این کمبود تا ۱۲ ساعت به طول میانجامد
راهحل
به گفته برنامه توسعه سازمان ملل برای حل بخشی از چالش انرژی در افغانستان، از طرح انرژی خورشیدی با هدف ارائه دسترسی پایدار به انرژی و بهبود معیشت استفاده کرده است.
بر اساس این طرح، برنامه توسعه سازمان ملل سیستمهای انرژی خورشیدی را برای ۳۰ مرکز صحی و ۱۵ مکتب در ولایات کابل و کاپیسا در سال ۲۰۲۳ فعال کرده است.
به گفته سازمان ملل، انرژی خورشیدی استفاده از مولدهای آلاینده و پر هزینه را کاهش میدهد و از انتشار کاربن جلوگیری میکند. این نهاد گفته تاکنون دستکم برای ۶۶۰ خانواده که به شبکه برق وصل نبودند، سیستمهای انرژی خورشیدی را توزیع کرده است.
این برنامه همچنین دو شفاخانه را در کابل و کاپیسا نیز تحت برنامه سیستم انرژی خورشیدی مجهز کرده است.
به گفته برنامه توسعه سازمان ملل، این طرح برق خالص و قابل اعتماد را برای بیش ۱۷۲ هزار نفر در مناطق مرکزی افغانستان فراهم کرده است.