شوکت میرضیایف، رییس‌جمهور ازبیکستان، از آنچه او برهم خوردن تعادل آب در آسیای مرکزی خوانده اظهار نگرانی کرده و گفته است که منشای این تغییرات در افغانستان و در کانال قوش‌تپه است.
آقای میرضیایف، می‌گوید که ساخت کانال قوش‌تپه توسط طالبان رژیم و تعادل آب در آسیای مرکزی را تغییر می‌دهد.
وب‌سایت ریاست‌جمهوری ازبیکستان گزارش داده است که میرضیایف این سخنان را روز جمعه (۲۴ سنبله) در نشست سران «کشورهای مؤسس صندوق بین‌المللی نجات دریای آرال» در شهر دوشنبه تاجیکستان ابراز کرده است.
او در این نشست گفته است که یک شریک جدید در فرایند مصرف آب در منطقه‌ی ظاهر شده است که هیچ تعهدی با کشورهای آسیای مرکزی ندارد.
رییس جمهوری ازبیکستان گفته است: “شما به خوبی می‌دانید که طرف افغان فعالانه در حال ساخت این کانال [قوش‌تپه] است. راه‌اندازی آن می‌تواند رژیم و تعادل آب را در آسیای مرکزی به‌طور اساسی تغییر دهد.”
به گفته او، تشکیل یک کارگروه مشترک برای بررسی همه‌ی جوانب ساخت کانال قوش‌تپه و تأثیر آن بر رژیم آبی آمودریا، با مشارکت مؤسسه‌های تحقیقاتی کشورهای آسیای مرکزی ضروری است.
این در حالیست که پیشتر طالبان اعلام کرده بود که کشور ازبیکستان برای تأمین حق‌آبه‌ی خود از دریای آمو در تکمیل ساخت کانال قوش‌تپه با جانب افغانستان همکاری می‌کند.
طالبان گفته اند که برای رسیدن به خودکفایی کشاورزی به ساخت کانال‌های آبی از جمله قوش‌تپه توجه می‌کنند.
این د رحالیست که در داخل کشور بر سر ساخت و زمین‌های اطراف کانال قوش‌تپه جنجال‌ها و بحث‌های زیادی وجود دارد. خیلی‌ها طالبان را متهم کردند که زمین‌های اطراف این کانال را فرماندهان این گروه و افراد تحریک طالبان پاکستانی توزیع کرده‌اند.
طالبان این اتهامات را همواره رد کردند.
قوش‌تپه یکی از بزرگ‌ترین کانال‌های آبی در کشور است که در زمان حکومت محمدداوودخان طراحی شده است.
این کانال ۲۸۵ کیلومتر طول، ۱۵۲ متر عرض و بیش از هشت متر عمق دارد.
با این حال، رییس جمهوری ازبیکستان پیشنهاد کرده است که در گفت‌وگوها در مورد مسأله آب در منطقه، نمایندگان طالبان نیز اشتراک داشته باشند.
طالبان اوایل سال ۱۴۰۱ خورشیدی ساخت کانال قوش‌تپه را آغاز کردند.
ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی نخست‌وزیر طالبان در مراسمی به همین مناسبت در ولایت بلخ گفت که ساخت این کانال پنج سال را در بر می‌گیرد و با تکمیل آن حدود سه میلیون جریب زمین آبیاری می‌شود.
