کمیسیون امور آزادیهای مذهبی بینالمللی آمریکا در گزارش سالانه خود که روز دوشنبه (۱۱ ثور) منتشر شد گفته که وضعیت آزادی مذهب در افغانستان رو به وخامت است.
این نهاد که وظیفه آن مشورهدهی است گفته، آزادیهای مذهبی در سال ۲۰۲۲ در افغانستان بهگونه دوامدار از سوی طالبان سلب شده است.
کمیسیون امور آزادیهای مذهبی بینالمللی امریکا گفته، گزارشهای موثقی دریافت کرده که طالبان در برابر اقلیتهای مذهبی در این کشور سرکوبگرانه و با تعصب برخورد کرده است.
این کمیسیون که مربوط به وزارت خارجه آمریکا است گفته هیچ تغییری نسبت به رفتار قبلی این گروه در برابر اقلیتهای دینی و مذهبی در افغانستان از ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ به مشاهده نرسیده است.
گروه طالبان تا حال در مورد انتشار این گزارش واکنش نشان ندادهاند.
در گزارش تذکر داده شده که تفسیر سختگیرانه طالبان از اسلام، سبب سلب آزادی دینی و عقیدتی اقلیتهای مذهبی و دینی مانند شیعهها در این کشور شده است.
این نهاد گفته است که رهبران طالبان با صدور فرمانهای متعدد، روشهای مشخصی از شریعت را برای شهروندان افغانستان ابلاغ کردند که برای دیگر مذاهب قابل قبول نبوده است.
در این باره مشخصا به موارد چون پوشش، سفر، آموزش، کار و دسترسی به مراقبتهای صحی زنان اشاره شده است.
ترغیب به دین یا نفرت پراگنی دینی
برخیها نسبت دادن همه چیز به دین از سوی طالبان را نوعی نفرت پراگنی دینی از سوی این گروه میخوانند.
قاسم اکبری، مهاجر افغان در سویدن میگوید که عملکرد دینگرایانه طالبان خود نوعی پیامیست برای کسانیکه می خواهند درک عمیق از دین داشته باشند.
آقای اکبری شهروند افغانستان که خود مسلمان زاده بود و از چند سال بدینسو یک آتئیسم (خداناباور) است، میگوید که طالبان و گروههای رادیکال دینی مانند القاعده و داعش او را با پدیده خداناباوری آشنا کردهاند.
آقای اکبری در گفتگو با خبرگزاری بخدی گفت: “حقیقا به تناسبت که طالبان، داعش و القاعده در من نفرت از خدا ایجاد کرد، گروههای فعال خداناباوران این قدر نتوانستند من را از خدا دور بسازند.”
به گفته اکبری، کمتر اتفاق میافتد که خداباوری دینش را ترک کند، مگر اینکه آنچه گروههای اسلامی مانند طالبان بر سر فامیل، قوم و شخص خود او به اجبار، به جبر و اکراه بقبولانند.
به گفته او، حملات انتحاری، سر بریدن، تیرباران کردن، تجاوز، قصاص و دهها اعمال دیگر طالبان نمونه واضح و آشکاری از حقایق دین در افغانستان است.
اکبری گفت: “طالبان سالها شیعهها را از موترها در جادهها و مناطق دور دست فقط به این دلیل که شیعه و مهدور الدم هستند، دسته دسته کشتند.”
او افزود، خیانت که طالبان و داعش در حق اسلام انجام دادند، گروها و مبلغان ضد دینی هیچگاهی قادر به انجام آن نیستند.
مخالفان سر سخت اقلیت های مذهبی
طالبان در برخی مناطق مانند غزنی پیروان اهل تشیع را وادار کردند که از اعلامیه دادگاه عالی طالبان بابت برگزاری عید فطر تبعیت کنند و در چندین مسجد به اجبار نماز عید را به شیعیان اقامه کرده و آنها را مجبور ساختند که روزهشان را بشکنند.
در سطح شهر هم طالبان پیروان مذهب شیعه را به اجبار به خوردن آب وادار کردند.
این در حالیست که طالبان با تدریس فقه شیعه حداقل در دانشگاه بامیان که اغلب دانشجویان آن شیعهها هستند، مخالفت کردند.
کمیسیون امور آزادیهای مذهبی بینالمللی امریکا گفه است که وزارت امر به معروف و نهی از منکرطالبان بهگونه خشن و سختگیرانه با پیروان دیگر مذاهب در افغانستان رفتار کرده است.
در گزارش این نهاد آمده است که طالبان با وجود آنکه تعهد کرده بودند که از اقلیتهای دینی و قومی در افغانستان محافظت کنند، اما نتوانسته یا مایل نبوده از این اقلیتها، در مقابل خشونت اسلامگرایان افراطی، مانند شاخههای گروه طالبان و داعش محافظت کنند.
کمیسیون آزادیهای مذهبی بینالمللی آمریکا در سال ۱۹۸۹ ایجاد شد و با انکه در چارچوب وزرات خارجه آمریکا قرار دارد، مستقل فعالیت میکند و در سالهای گذشته وزارت خارجه آمریکا چندین بار به توصیههای این کمیسیون عمل کرده است.
در گزارش سال قبل این نهاد نیز افغانستان یکی از ۱۵ کشوری دانسته شد که در ردیف “نگرانیهای ویژه” (بدتر از بدترین) قرار گرفت. کشورهایی مانند هند، ایران، پاکستان، چین، روسیه، سعودی، تاجیکستان، میانمار نیز مشمول این فهرست بودند.
این کمیسیون همچنین از مقامهای آمریکا خواسته بود تا موضوع آزادی عقاید و مذهب را در برنامه گفتوگوها با مقامهای طالبان قرار دهند. وضع تحریمهای هدفمند علیه آن عده افرادی که در اذیت و آزار اقلیتهای مذهبی دست دارند، نیز پیشنهاد شده بود.