سعید الله تره کی، سرپرست ریاست مطبوعات شورای امنیت ملی در یک مقاله ای که به تازگی در روزنامه هشت صبح نیز به نشر رسیده، سفر اخیر حمدالله محب، مشاور امنیت ملی رییس جمهور کشور به بریتانیا را مورد ارزیابی و تحلیل قرار داده است.
بر اساس نوشته آقای تره کی سفر محب به بریتانیا هدفمند و برنامه ریزی شده بود و این سفر دست آورد هایی نیز داشته است.
سفر حمدالله محب، مشاور امنیت ملی دولت جمهوری اسلامی افغانستان، به بریتانیا، سه جهت مهم را تحت پوشش داشت و در هر سه بخش، ثمربخش بود. بخش اول، دیدار با مقامهای امنیتی و سیاسی بریتانیا، راجع به روابط دو کشور و توسعه چارچوب همکاریها بود که به واقع، این سفر برای همین اهداف برنامهریزی شده بود.
۱- دیدار با مقامهای بریتانیایی
مشاور امنیت ملی جمهوری اسلامی افغانستان، با همتای بریتانیاییاش درباره «ادامه همکاریها میان دو دولت در زمینههای صلح، امنیت و مبارزه با تروریسم» دیدار و گفتوگو داشت. مشاوران امنیت ملی این دو کشور، در این ملاقات تمایل بیشتر نشان دادند که با کار مشترک با همتایان منطقهای، اهداف امنیتی مشترک را تقویت و دستاوردهای مشترک را حفظ کنند.
محب با وزیر دولت بریتانیا در امور آسیای جنوبی نیز دیدار داشت که دو طرف تمایل مشترکشان برای ادامه تعامل در بخشهای توسعهای و دیپلماتیک را اظهار کردند.
مشاور امنیت ملی با جنرال سر نیک کارتر، لویدرستیز بریتانیا، درباره وضعیت فعلی افعانستان صحبت کرد و دو طرف ضمن اظهار مخالفت علیه افزایش خشونتها از سوی طالبان، راجع به استراتژی جدید مقابله با تجاوزها و تخطیهای این گروه تبادل نظر کردند. آنان به تفاهم رسیدند که در سطح بلند به تلاشهای صلح در افغانستان ادامه بدهند.
در دیدار با یک عضو مجلس اعیان بریتانیا که کارنامه مرتبط و مفید زیادی در بخش افغانستان دارد، دو طرف بر اهمیت حقوق بشر، به ویژه حقوق زنان تأکید داشتند و محب از تعهد دولت افغانستان در حمایت از حقوق بشر سخن گفت.
۲- دیدار با نواز شریف؛ بمب خبریای که در پاکستان منفجر شد
مشاور امنیت ملی دولت جمهوری اسلامی افغانستان در سفرش به بریتانیا، نواز شریف، نخست وزیر پیشین پاکستان را دعوت به دیدار کرد و یکجا با سید سعادت منصور نادری، وزیر دولت در امور صلح، با وی ملاقات و صحبت داشت. دو طرف در این دیدار به تقویت دموکراسی در پاکستان و افغانستان تأکید کردند. محب در این ملاقات حمایتش را از مبارزات دموکراتیک در پاکستان ابراز داشت و در مقابل، نواز شریف، برخلاف رفتار عملی پاکستان، گفت که افغانستان قوی و باثبات، برای پاکستان و منطقه مفید است. دو طرف توافق نظرشان را ابراز کردند که با سیاست احترام متقابل و مداخله نکردن در امور داخلی همدیگر، منافع هر دو ملت تأمین میشود. خبر این دیدار و تأکیدات بر تقویت دموکراسی در پاکستان، با توجه به اینکه اردو و دولت پاکستان دوبار آقای شریف را از قدرت کنار زدهاند، مثل بمبی منفجر شد.
سالها است که حکومت پاکستان، اپوزیسیون حکومت افغانستان را رسماً دعوت میکند و وقتی در این باب سخنی گفته شود، پاکستان میگوید که ما به خاطر مشورت، این کار را میکنیم. حالا که دیدار مشاور امنیت ملی افغانستان با نواز شریف به صورت بسیار گسترده در پاکستان خبرساز شده است، میتوان گفت که این دیدار هم به خاطر مشورت بوده باشد.
۳- مصاحبهها؛ بازنمایی چهره اصلی طالبان
در وضعیتی که خبرهای جعلی، روایت کاذب تغییر طالبان را پخش میکنند، گفتوگوهای محب با اسکاینیوز و بیبیسی، زوایای پنهانی را به جهانیان روشن کرد که میتواند در نگاه دنیا نسبت به طالبان در نهایت دگرگونی ایجاد کند.
نخست، محب در گفتوگو با اسکاینیوز، در پاسخ به این سوال که «گفتوگوها با طالبان تاکنون چه پیامدی داشته است؟» گفت: «ما تا این دم در گفتوگو با طالبان هیچ پیشرفت و نقطه مثبت ندیدهایم. طالبان میخواهند که این مذاکرات را برای آجنداها و هدفهای نظامی خود، به صورت لابی به کار ببرند. ما تا این دم چیزی در این گفتوگوها ندیدهایم که آن را تلاش معنادار برای صلح بخوانیم.»
مشاور امنیت ملی در پاسخ به تغییر احتمالی روش حاکمیت طالبان، گفت: «در همان ولسوالیهایی که طالبان گرفته، آنها باز هم همان روش حاکمیت وحشیانهشان را بازگرداندهاند. ما در این باره از ولسوالیهای تحت کنترل طالبان خبرهای بسیار زیاد به دست میآوریم که آنجا طالبان واقعاً چه کارهایی میکنند. یک گپ مهم این است که در میان مردم عام، طالبان نظریاتی را پخش میکنند که گویا آنان دگرگون شدهاند؛ اما حقیقت این است که آنها با وضعیت ۲۰ سال قبلشان کدام تغییری نکردهاند. توقعاتی که درباره تغییر طالبان وجود دارد، نادرست است.»
قطع رابطه طالبان با القاعده، دروغ دیگری بود که به روایتی برای خروج بدل شد. محب در این باب گفت که طالبان به هیچ صورت از گروههای تروریستی جدا نشدهاند، در کنار اینها گروههای زیادی هستند، برای طالبان بسیار دشوار است که خودشان را از این گروهها جدا کنند. در دنیای شرق، این تصور وجود دارد که گروههای تروریستیای که در کنار طالبان فعالیت میکنند، آنجا هستند، مانند القاعده و داعش. نامها و ساختار مدیریتی چنین گروهها ممکن است که تبدیل شده باشد؛ اما آنان ایدئولوژی بنیادگرایانه مشترک دارند که به آنان تهداب فعالیت میسازد. اهداف و کارهای مشترکشان یکی و به یکدیگر بسیار نزدیکاند. مثلاً IMU یا تحریک اسلامی اوزبیکستان با داعش ارتباط عمیق دارد و با طالبان کار میکند؛ اما اهداف همهشان مشترک است، یعنی این سه گروه در افغانستان ناامنی ایجاد و اینجا زمینه را برای تروریسم برابر میکنند. ما نمیتوانیم که طالبان را در کتگوری یک گروه جدا از این گروهها و تنها حساب کنیم. ادعای طالبان که گویا مستقلاند، چندین بار از سوی حکومت افغانستان غلط ثابت شده است و نیروهای افغان اعضای گروههای دیگر را از ساحات تحت کنترل طالبان بازداشت کردهاند.
ابراز حمایت محب از مبارزات دموکراتیک در پاکستان، با درخواست پایان دادن به حمایت از تروریسم از سوی پاکستان همزمان بود. مشاور امنیت ملی در سفرش به بریتانیا، در تمامی مصاحبههایش با رسانهها، گفت که باید پاکستان، حمایتش از بنیادگرایی را متوقف کند؛ زیرا اساس زنده ماندن طالبان و دیگر گروههای تروریستی در افغانستان، حمایت پاکستان است.
در کل، اگر بشماریم، تقویت چشمانداز همکاریهای بریتانیا با افغانستان، ابراز حمایت قاطعانه از دموکراسی در افغانستان و پاکستان و اثرگذاری افغانستان در این زمینه و روشنسازی اذهان طالبان نسبت به خطرات تروریستان از افغانستان و بازنمایی چهره اصلی و پیوندهای این گروهها به جهانیان، ثمرهای سفر محب به بریتانیا بود. این کنشها در وضعیت فعلی، باعث تقویت نظم جمهوری و ارزشهای حقوق بشری در افغانستان میشود.
خبرگزاری بخدی