یافتههای یک تحقیق تازه نشان میدهد که طالبان در دو سال حاکمیت شان در افغانستان مرتکب هزاران مورد نقض حقوق بشر شدهاند.
نهاد حقوق بشری “افغان ویتنس” با انتشار گزارشی تازه گفته که سههزار و ۳۲۹ مورد نقض حقوق بشر توسط طالبان را در دو سال گذشته ثبت کرده است.
در این گزارش گفته شده که موارد نقض شامل بازداشت و قتل نظامیان پیشین، توقیف و سرکوب دختران و زنان معترض، شکنجه و سانسور رسانهها و وضع ممنوعیت علیه آزادیهای مذهبی و حقوق زنان میشود، که طالبان بهگونه گسترده و پیوسته به انجام آن مبادرت کردهاند.
افغان ویتنس، میگوید گزارش از طریق «پروژه تحقیقات منبع باز» تهیه شده است که در آن جزییات نقض حقوق بشر گروههای مختلف اجتماعی را بازتاب میدهد. به گفته این سازمان، طالبان در دو سال گذشته حق زندهگی و آزادی را به شکل جدی نقض کردهاند.
در گزارش آمده که این گروه پس از برگشت به قدرت، بهرغم وعدههای مکررشان مبنی بر رعایت حقوق شهروندان، زنان و دختران را از حقوق اساسیشان محروم کرده، گروههای آسیبپذیر از سوی طالبان به حاشیه رانده شده و بر فعالیتهای رسانهها و نهادهای مدنی محدودیت کامل وضع شده است.
دیوید آزریورن، رییس تیم پروژه افغان ویتنس گفته است که طالبان به بسیاری از وعدههای خود در خصوص رعایت حقوق بشر و عفو عمومی عمل نکردهاند.
به گفته او، طالبان به زنکشی، شلاق زدن، اعدام در محضر عام، قتل و بازداشت نظامیان پیشین و سرکوب مداوم جامعه مدنی، رسانهها، فعالان حقوق بشر و حقوق زنان ادامه دادهاند.
در گزارش گفته شده که وضع محدودیتهای روزافزون بر زنان و دختران باعث شده است که طالبان حق پوشیدن لباس و پوشش، کار، دسترسی به آموزش و آزادی گشتوگذار زنان را هدف اصلی محدودیتهایشان قرار دهند. در کنار این افغان ویتنس میگوید که صدها گزارش از کشته شدن و خشونت علیه زنان و اعضای خانوادههایشان توسط طالبان یا عاملان ناشناس به ثبت رسیده است.
در گزارش این نهاد حقوق بشری گفته شده دادگاه عالی طالبان با صدور بیانیهها، مجازات شلاق زدن و اعدام در محضر عام را عملا در خیابانها کشانده، افغان ویتنس ۵۶ اعلامیه دستگاه قضایی طالبان را ثبت کرده که نشاندهنده مجازات بدنی است. یافتههای این سازمان نشان میدهد که طالبان نخستین مجازات بدنی را به صورت علنی در اکتبر سال ۲۰۲۲ انجام دادهاند. بربنیاد این گزارش، ۵۰ مورد از این مجازاتها به اتهام جرایم «اخلاقی» صورت گرفته است.
قتل و بازداشت
در گزارشی این سازمان آمده که طالبان در دو سال حاکمیت شان مرتکب ۱۱۲ قتل شدند و ۱۳۰ تن را بازداشت کردند، این آمارها مربوط به نظامیان حکومت پیشین اند.
همچنان افغان ویتنس ۷۰ مورد از سرکوب اعتراضهای خیابانی دختران و زنان را تایید کرده و افزوده که از مارچ ۲۰۲۲ تا جنوری آن، ۹۵ اعتراض، از جمله ۸۴ اعتراض در فضای بسته و ۱۱ اعتراض در خیابان را در ۱۲ ولایت ثبت، بررسی و تحلیل کرده است.
پیشتر، نهاد حقوق بشری رواداری، با انتشار گزارشی از نقض گسترده و سیستماتیک حقوق بشر در شش ماه نخست سال جاری میلادی توسط طالبان پرده برداشت.
رواداری گفته که دستکم ۳۴۲ تن شامل ۲۹۹ مرد، ۳۳ زن و ۱۰ کودک بهصورت هدفمند، مرموز و غیرقضایی توسط طالبان و افراد ناشناس ترور شده و ۲۸۳ تن از سوی افراد طالبان بهشکل هدفمند و فراقانونی بهقتل رسیدهاند.
اقلیتهای مذهبی
براساس گزارش افغان ویتنس، طالبان بستر فعالیت آزاد و مستقل را برای رسانهها و نهادهای جامعه مدنی بهگونه تدریجی محدود کردهاند.
در گزارش این نهاد آمده که ۶۷ گزارش از بازداشت فعالان مدنی و معترضان را از جنوری ۲۰۲۲ تا جولای ۲۰۲۳ ثبت کرده. همچنان در گزارش خاطر نشان شده که ۹۸ مورد بازداشت خبرنگاران و اهل رسانه نیز تایید شده است.
افغان ویتنس گفته است که طالبان بهرغم ادعاهایشان مبنی بر محافظت از اقلیتهای مذهبی، در این امر ناکام بودهاند.
به گفته این سازمان، حملههای متعدد بر جوامع شیعیان که اکثریت آن هزارهها اند، از اول حاکمیت این گروه تاکنون صورت گرفته است. در گزارش آمده که شاخه خراسان داعش مسوولیت ۲۹ حمله به هزارهها و شیعیان را برعهده گرفته است که در آن ۱۹۳ تن کشته و ۴۵۴ تن دیگر زخمی شدهاند.
اخیرا سازمانهای حقوق بشری با انتشار گزارشهای از وضعیت حقوق بشری در افغانستان اظهار نگرانی کردهاند.
سازمانهای حقوق بشری که وضعیت را در افغانستان از نزدیک کنترول میکنند میگویند که شرایط در این کشور فاجعهبار و کابوسوار است.