قرار است به تاریخ ۲۷ حمل نشستی درباره روند صلح افغانستان از سوی سازمان ملل و به میزبانی کشور ترکیه در شهر استانبول برگزار شود. بسیاری این برگزاری این نشست را یک فرصت طلایی و تاریخی برای پایان دادن به جنگ ۴۰ ساله در کشور می دانند.
نشست استانبول در حالی قرار است تا ۱۰ روز آینده برگزار شود که چندی پیش نشست برای تسریع روند صلح در مسکو نیز برگزار شد. تمامی طرف های حاضر در نشست مسکو بر آیند این نشست را مثبت ارزیابی کرده بودند.
در نشست استانبول، گفتوگوی اصلی بین دو طرف «جمهوریت» و «امارت» است. اگر این نشست طرف سوم هم داشته باشد، در جایگاه فرعی نشست قرار خواهد گرفت. بخشهای مهم مواضع، دیدگاهها و پیشنهادات طرفهای اصلی نشست استانبول، پیش از این عمومی شده است. نمایندهگان دو طرف فعلاً سرگرم آماده کردن طرحهای خود برای ارایه در این نشست هستند. هنوز روشن نیست که طرحهای آنها حاوی چه موضوعاتی و جزئیاتی برای صلح و آینده افغانستان است. قدر مسلم این است که بخش بیشتر محتوای این طرحها را موضوعات، دیدگاهها و پیشنهاداتی تشکیل خواهد داد که قبلاً در فرصتهای مختلف عمومی شده است.
نمایندهگان همه طرفها باید با عقلانیت سیاسی، دوراندیشی و نیت پاک و اهداف ملی به این نشست شرکت کنند. اینگونه فرصتها برای کشوری که برای بیش از چهار دهه درگیر جنگ بوده است، به ندرت میسر میشود. نشست استانبول هم یکی از نادرترین فرصتها برای افغانستان است که باید از آن استفاده بهینه شود. مسوولیت ملی و میهنی همه طرفها است که اجازه ندهند این فرصت طلایی از دست برود.
به تناسب تنوع و تفاوت دیدگاهها و پیشنهادات «جمهوریت» و «امارت»، طرحهای دو طرف نیز متفاوت خواهد بود. در عین حال، این طرحها میتواند نکات مشترک هم داشته باشد. در نشست استانبول، آنچه مایه بحث و جدل بیشتر خواهد بود، نکات متعارض و وجوه افتراق این طرحها است. در فرجام، دو طرف باید این تعارضات را رفع کنند و روی یک طرح واحد به عنوان نقشه راه صلح افغانستان و آینده سیاسی این کشور به توافق برسند. اگر این هدف به دست نیاید، نشست استانبول بینتیجه پایان خواهد یافت و دو طرف به جنگ ادامه خواهند داد.
بخش عمده منازعه افغانستان برخاسته از دیکتاتوری و تمامیتخواهی یکطرف و سرکوب و حذف یک یا چند طرف دیگر بوده است. اگر حاصل جمع طرحهای «جمهوریت» و «امارت»، نقشه راهی باشد که باعث سلطه یک بخش بر بخش یا بخشهای دیگر شود، شانس عملیاتی شدن نخواهد یافت. از اینرو، لازم است که طرح صلح استانبول – در صورتی که چنین طرحی به دست آید – باید ریشههای منازعه قدرت در افغانستان را برای همیشه نابود کند.
در غیر این صورت، بعید است که افغانستان بتواند به صلح پایدار و ثبات دایمی برسد.
انتظار میرود که نمایندهگان «جمهوریت» و «امارت» با دوراندیشی و عقلانیت سیاسی در نشست استانبول شرکت کنند. آنها باید به جای تمرکز روی مواضع خود، روی موضوع صلح پایدار تمرکز کنند و با انجام مذاکرات اصولی به یک توافق مطلوب دست یابند.
تأکید میشود که نشست استانبول یک فرصت طلایی برای پایان دادن به جنگ افغانستان است. این فرصت را نباید با کینهورزی، کوتاهبینی، خودخواهی، فزونطلبی و نادیدهانگاری دیگری از دست داد.
هرچند ۲۷ حمل به عنوان زمان احتمالی برگزاری نشست استانبول در نظر گرفته شده است، اما منابع در دوحه میگویند که زمان دقیق این نشست را ترکیه در روزهای آینده به گونه رسمی اعلام میکند. پیشتر امریکا به دلیل کُندی در مذاکرات بینالافغانی، طرح حکومت انتقالی صلح را ریخت تا بدین ترتیب، روند مذاکرات را تسریع بخشد. این طرح در ادامه با حکومت، سیاسیون و گروه طالبان در میان گذاشته شد و قرار است طرفها دیدگاههایشان در این مورد را در نشست استانبول ارایه کنند. گفتنی است که حکومت پیشتر با دولت انتقالی صلح مخالفت کرد و گفت که بحث حکومت موقت به صلاح افغانستان نیست.
خبرگزاری بخدی