در حالی که گروه طالبان موسیقی را حرام و هنرمندان را از پرداختن به هنر موسیقی و نوازندهگی باز داشته اند، اما در هفتهها و ماههای اخیر نوارهای ویدیویی زیادی از طالبان منتشر شده است که اتن میکنند، در برخی تصاویر اتن با آلات موسیقی صورت میگیرد، کاری که طالبان شنیدن و دیدن آنرا حرام اعلام کرده است.
پس از اگست 2021 و قدرت گرفتن طالبان، این گروه به سراغ موسیقی رفتند و تمامی اماکن، ادارات و دفاتر موسیقی را مسدود و آلات موسیقی را ازبین بردند.
برخی از آوازخوانان بازداشت، زندانی و شکنجه شدند و اکثریت هنرمندان افغانستان مجبور شدند کشور را ترک و آواره سرزمینهای دیگر شوند.
طالبان از آوازخوانان خواستند که نوازندگی را کنار بگذارند و به سراغ کسب و کاری دیگری بروند، کسب و کاری که به گفته این گروه، اسلامی و افغانی باشد.
زمانیکه طالبان به قدرت رسیدن ادارهٔ موسیقی رادیو تلویزیون دولتی را از ساختار این اداره حذف کردند. این گروه به این کار شان پسنده نکردند و سراغ انستتیوت ملی موسیقی افغانستان که تنها مکتب موسیقی کشور بود رفتند و علاوه بر اینکه تمامی داشتههای این مکتب را نابود کردند، با کارمندان این اداره برخورد فیزیکی توام با خشونت انجام دادند.
در تلاشی خانه به خانه طالبان که بیشتر در جستجوی نظامیان و کارمندان حکومت پیشین بودند، به محض برخورد با آلات موسیقی با این ابزار مانند بودای بامیان برخورد کردند و در جا آنها را منهدم کردند.
افراد این گروه به رانندگان وسایط شخصی و عمومی همواره توصیه میکنند که از شنیدن موسیقی پرهیز کنند، چندین بار محتسبان اداره امر به معروف و نهی از منکر با رانندگن وسایط شهری بابت آنچه گوش دادن به موسیقی خوانده شد، برخورد فیزیکی و خشونتباری داشتند.
روی دیگر سکه
اما این تضاد، سرکوب و خشونت در جایی دیگر رنگ میبازد و شکل خود را تغییر میدهد.
بارها دیده شده است که طالبان در گردهماییهای خودی آهنگ میشوند و بزم خوشی آنها با صدای آوازخوانهای پشتو رنگ و بوی وطنی میگیرد.
انتشار ویدیوهایی از رقص و پایکوبی افراد طالبان در آراگاه احمدشاه مسعود و اجرایی اتن در یک صنف درسی خالی از دانشجویان در یک مکتب دخترانه، اعتراض عمومی را بدنبال داشت.
از سوی دیگر بخش عمدهٔ ترانههایی که گروه طالبان برای تخدیر اعضا و هواداران خود تولید کردهاند هم موسیقی است.
آنان این ترانهها را توام با موسیقی تولید کرده و شنیدن آن را جز مسوولیتهای اعضای خود میدانند و شنیدن این نوع موسیقی را قضا نمیکنند.
ترانههای طالبان که اغلب آنها بدون موسیقی ساخته شده در جنگ این گروه با نیروهای ناتو و نظامیان حکومت پیشین موثر بوده است. این ترانهها روحیه جنگی افراد این گروه را بالا میبرده و تصاویری منتشر شده از سوی طالبان نشان داده میشود که افراد انتحاری قبل از انجام حمله، به این گونه ترانههاگوش میداده اند.
در اغلب حملات تروریستی طالبان که بیشتر به هدف تبلیغاتی گروه منتشر شده، به وضوح صدای ترانههای این گروه شنیده میشود.
این در حالیست که اخیرا طالبان طی حکمی شاعران را از سرودن اشعار به گونه نظم موسیقایی منع کردند.
امیرخان متقی وزیر خارجهٔ طالبان باری در یکی از مصاحبهها با تلویزیون «خیبر» که به زبان پشتو در پاکستان نشرات دارد، در پاسخ به پرسش مجری که پرسید دیدگاه شما در مورد موسیقی چیست؟ گفت: «اگر [موسیقی] در تلویزیون خیبر باشد، مشکلی نیست.»
همزمان بااین، طالبان هنوز جلو پخش و نشر برنامهٔ «جوړ په خیر» از سوی تلویزیون «شمشاد» که ویژه موسیقی و ساز و آواز «پشتو» است را نگرفته اند.
این برنامه هر هفته یکبار از تلویزیون شمشاد نشر میشود. در این برنامه، آلات موسیقی رایج در مناطق پشتوننشین نواخته میشود و با چاشنی شعرها و تکبیتهای عاشقانهٔ پشتو «تپی»، تبدیل به آهنگ میشود.
آواخوانان و مجری به سبک روستاهای پشتوننشین روی چهارپایی مینشیند، «دیره» میگیرند و اتن میکنند.
حال آنکه طالبان نشر و پخش موسیقی در سالونهای عروسی و محافل خوشی را ممنوع کردند و هشدار دادند که با افراد خاطی برخورد سنگین خواهد شد.
روانشناسان میگویند که موسیقی غذای روح است، غذایی که طالبان از بدن نحیف افغانستان گرفته و در عوض آن شنیدن ترانههای خودی را پیشنهاد کرده، ترانههای که بوی مرگ، باروت، انتحار و انفجار دارد.