زلمی خلیل زاد: آی اس آی می داند که ملا عمر دقیقاً در کجاست

به دنبال کشته شدن اسامه بن لادن رهبر شبکه القاعده در خاک پاکستان و آن هم در نزدیکی آکادمی نظامی ارتش این کشور، شک و تردید ها در مورد صداقت پاکستان در مبارزه با تروریزم و همکاری با ایالات متحده و دولت افغانستان در نابودی شورشیان را بیشتر کرده است.
در تازه ترین اظهارات زلمی خلیل زاد سفیر پیشین ایالات متحده امریکا در افغانستان، عراق و سازمان ملل متحد در گفتگو با بی بی سی بار دیگر تاکید کرده است که ملا عمر رهبر فراری گروه طالبان در خاک پاکستان است.

آقای خلیل زاد گفته است که دولت ایالات متحده نیز باور دارد که افرادی در سازمان استخباراتی پاکستان از محل دقیق بود و باش ملا عمر با خبر اند.
انجام عملیات نظامی از سوی نیروهای ویژه امریکایی برای کشتن بن لادن بدون آگاهی دولت پاکستان منجر به ایجاد تنش در روابط دو کشور شد. مقام های اسلام آباد این اقدام امریکا را نقض حاکمیت ملی پاکستان خواندند و مجلس این کشور خواستار بازنگری روابط با واشنگتن شدند.
اما روز جمعه هیلاری کلینتن وزیر امور خارجه امریکا با همراهی مایک مولن لوی درستیز قوای مسلح این کشور در یک سفر از پیش اعلام نشده وارد اسلام آباد شدند و در مورد روابط دو جانبه با مقام های این کشور گفتگو کردند که دولت پاکستان این دیدار را در بهبود “مناسبات تنش آلود” دو طرف ارزنده توصیف کرده اند.
از سوی دیگر بارک اوباما رییس جمهور امریکا همچنین بر انجام عملیات مشابه کشتن بن لادن برای ردیابی و کشتن دیگر رهبران تروریستان در خاک هر کشور دیگر از جمله پاکستان تاکید کرده است.

تجدید نظر در حمایت از شورشیان
زلمی خلیل زاد در برنامه ” هارد تاک” سرویس جهانی بی بی سی نیز گفته است اقدام یکجانبه واشنگتن نشان داد که ایالات متحده “هم ظرفیت و توانایی و هم عزم و اراده این را دارد تا در خاک پاکستان دست به عملیات یکجانبه بزند.” ولی او امیدوار است تا پاکستان در سیاست های حمایت از شورشیان تجدید نظر کند.
سفیر پیشین امریکا در کابل گفته است که در جریان ماموریتش در کابل بارها گزارش هایی در مورد فعالیت شورشیان در خاک پاکستان و حمایت آی اس آی از آنها به او می رسیده است.
با تنش آلود شدن مناسبات واشنگتن و اسلام آباد پس از عملیات کشتن رهبر شبکه القاعده، نگرانی از بدتر شدن وضعیت و کاهش همکاری پاکستان در مبارزه با تروریزم و احتمالاً استفاده گروه های تندرو و شورشی از این وضعیت به شدت افزایش یافت.
زلمی خلیل زاد با آنکه به دولت امریکا پیشنهاد کرده است تا فشار بیشتری بر پاکستان وارد کند تا این کشور وادار به همکاری صادقانه در مبارزه با تروریزم شود، اما به این موضوع نیز اذعان کرده است که ممکن فشار زیاد مشکلات را بیشتر کند.
آقای خلیل زاد گفت: ” ما نمی خواهیم پاکستان دشمن آمریکا باشد، این کشور خیلی برای آمریکا مهم است و این به نفع پاکستان هم نیست که آمریکا رفتاری خصمانه تر با آن داشته باشد.”
او در ادامه افزود:‌” پاکستانی ها بیشتر باید مانع چنین پیامدی شوند. مطمئنا ما هم چنین پیامدی را نمی خواهیم. به همین دلیل هم، همیشه در مورد پاکستان این مشکل را داشته ایم، یعنی نه تنها نمی خواهیم که این کشور را به سوی آشوب برانیم بخصوص که یک قدرت هسته ای است، بلکه برای ارسال تدارکات و کمک به افغانستان به پاکستان وابسته هستیم، چون بیشتر مایحتاج مردم افغانستان از طریق پاکستان وارد این کشور می شود.”

آن طوریکه این مقام حکومت پیشین امریکا در زمان جورج بوش به آن اشاره کرده، ناتو برای انتقال تدارکات مورد نیاز نیروهای خود در افغانستان به شدت وابسته به پاکستان است. با آنکه تلاش هایی برای کاهش این محدودیت انجام شده و بخشی از کالاها از طریق کشورهای آسیای میانه انتقال داده می شود، اما با اینهم بیش از 60 درصد تمامی تدارکات این نیروها از طریق گذرگاه های ” خیبر” و “چمن” وارد خاک کشور می شود.

کاهش نیروها
بارک اوباما رییس جمهور امریکا سال گذشته اعلام کرد که روند خروج نیروهای امریکایی از افغانستان در ماه جولای سال 2011 آغاز خواهد شد و پس از آن هم بر این موضع خود تاکید کرده است.  با از بین رفتن اسامه بن لادن درخواست  ها برای تسریع این روند در بین افکار عمومی امریکا و برخی سیاستمداران این کشور بیشتر شده است.
به گفته آقای زلمی خلیل زاد بر اساس برنامه طرحریزی شده قرار است تا پایان سال جاری میلادی بین پنج هزار تا سی هزار نیروی امریکایی از کشور خارج شود. اما این مساله بازهم به میزان پیشرفت ها در وضعیت امنیتی و سیاسی بستگی دارد.
خلیل زاد می گوید درصورتیکه تغییر در سیاست های پاکستان منجر به بهبود وضعیت امنیتی و پیشرفت جریان گفتگو با شورشیان در افغانستان و در نهایت کاهش تهدیدها شود، رقم سربازانی که از این کشور خارج خواهند شد، بیشتر می شود.

خشونت ها طی ماه های اخیر همان طوری که پیش بینی می شد، بیشتر شده و تاکتیک های شورشیان نیز تغییر کرده است. پیشتر جنرال دیوید پتریوس فرمانده عمومی نیروهای ناتو در کشور نیز هشدار  داده بود که شورشیان ممکن است روش های جنگی خود را تغییر دهند و ادارات دولتی را بیشتر هدف قرار دهند.
در تازه ترین اقدام شورشیان با انجام حمله انتحاری بلندپایه ترین مقام پولیس در شمال کشور (جنرال محمد داوود داوود، فرمانده زون 303 پولیس پامیر) را از پا در‌‌ آوردند. این حمله و عملیات دیگری که در آن حمله کنندگان انتحاری موفق به ورود به داخل ساختمان های دولتی شده اند، پرسش ها در مورد توانایی نیروهای افغان در کشف و خنثا کردن این گونه حملات را افزایش داده است.

مذاکره با طالبان

با این همه، رییس جمهور کرزی بر موضع چند ساله ای خود برای آوردن شورشیان به پای میز مذاکره و در نهایت سهیم ساختن در سیاست پافشاری دارد. حامد کرزی همواره شورشیان را “برادران ناراضی” مورد خطاب قرار داده و از آنان خواسته است تا از خشونت دست بردارند که ظاهراً هیچ پاسخی مثبتی هم از جانب آنان دریافت نکرده است.
این ادبیات سیاسی آقای کرزی به شدت از سوی مخالفان سیاسی او مورد انتقاد قرار گرفته و او به نرمش بیش از حد در برابر کسانی متهم می کنند که غیر از زبان خشونت و انجام حملات انتحاری پاسخ نمی دهند.

زلمی خلیل زاد نیز گفته است که در مذاکره با گروه های شورشی و طالبان باید محدودیت هایی در نظر گرفته شود؛ چون به گفته ای او ” کسی نمی خواهد مذاکره با طالبان پیامدهای ناخواسته ای به دنبال داشته باشد، یعنی یک شکاف سیاسی بزرگ دیگر در افغانستان.”

سلیم شفیق – روزنامه نگار